Organisatie, Ministerie van Openbare Werken / Ministère des Travaux Publics

De oprichting van het Ministerie van Openbare Werken in 1837 leidde tot een nood bij de overheid aan meer en beter gekwalificeerde ingenieurs. Hierdoor werd een monopolie gegeven aan de rijksuniversiteiten van Gent en Luik voor de opleiding van staatsingenieurs, vastgelegd in het KB van 1 oktober 1838. Omstreeks 1840-1841 was het ministerie tijdelijk bevoegd voor Onderwijs, Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten.

In de decennia na WOII was dit ministerie erg actief in het uitbouwen van wegeninfrastructuur en het accommoderen van de industriële ontwikkeling. De algehele overheidspolitiek was er toen evenwel meer een van opening creëren voor privé-initiatief, eerder dan zelf sturend optreden in stedenbouw en ruimtelijke ordening.

Op 2 december 1946 kwam er een wet betreffende stedebouw.
De bij KB van 15 januari 1957 opgerichte Commissie voor de Stedebouw werd belast met de voorbereiding van een nieuwe wetgeving betreffende de stedebouw (1962).

Tussen 1952 en 1961 werd Openbare Werken gekoppeld aan het andere grote bevoegdheidspakket van wederopbouw: Ministerie van Openbare Werken en Wederopbouw / Ministère des Travaux Publics et de la Reconstruction.

Tussen 1841 en 1990 werden de Annales des Travaux publics de Belgique uitgegeven.
Het ministerie bestond vanaf 1909 uit 4 administratieve niveaus: het centraal bestuur, het hoofdbestuur of algemeen bestuur, het bestuur en de diensten.

STAATSHERVORMINGEN
* De grondwetsherziening van 1970-1971 had nog geen ingrijpende gevolgen voor de interne organisatie en bevoegdheden van het Ministerie van Openbare Werken.
* Op 1 augustus 1974 kwam er een wet tot de oprichting van gewestelijke instellingen.
* Het KB van 2 april 1975 bakende de aangelegenheden af waarin een regionaal beleid inzake openbare werken verantwoord was. Een regionaal beleid was mogelijk wat betreft ruimtelijke ordening en stedenbouw, met inbegrip van grondbeleid, stadskernvernieuwing en huisvesting. De Gewesten mochten voortaan uitvoeringsmaatregelen opstellen die betrekking hadden op de streekplannen, gewestplannen, gemeentelijke, algemene en bijzondere plannen, de rooiplannen, onteigeningen, vergunningen, beroepen, stadskernvernieuwing.
* De Bijzondere Wet van 8 augustus 1980 hevelde heel wat bevoegdheden van het Ministerie van Openbare Werken naar de Gewesten over, zoals ruimtelijke ordening, leefmilieu, landinrichting, natuurbehoud, monumenten en landschappen, huisvesting, openbare werken en vervoer.