Organisatie, Mens en Ruimte

Aanleiding tot het oprichten van het interdisciplinaire studiebureau Mens en Ruimte was de oproep (1959) voor het maken van een streekstudie voor de Noorderkempen. Frans Van Mechelen, die binnen Politieke en Sociale Wetenschappen van de KU Leuven een onderzoeksgroep (toen Centrum voor Sociale Studies) leidde en die zelf van Turnhout afkomstig was, greep deze oproep aan om onderzoekers uit verschillende disciplines samen te brengen en als team een gooi te doen naar deze opdracht. In Wallonië en Brussel bestond dit soort interdisciplinaire teams al langer, cf. L'Équerre (Luik), Groupe Alpha (Brussel en daarbuiten). Als assistent van Van Mechelen kwam Herman Baeyens (achtergrond: rechten en sociologie) in het team terecht, naast economen zoals Gaston Geens, Modest Goossens en een groep architecten (Groep Meno), o.l.v. Jozef Zwaenepoel (zelf jurist) die zich ook opmaakte om mee te dingen naar de opdracht, binnen het ACW. Het eerste gedrukte jaarverslag van Mens en Ruimte verscheen in 1967.
In 1969 organiseerde Mens en Ruimte een internationaal colloquium "The mastery of urban growth - De beheersing van de stedelijke groei - La maîtrise de la croissance urbaine". Dit soort initiatieven ging vooral uit van de 'fundamenteel-wetenschappelijke' tak van Mens en Ruimte. Van bij het begin werden beleidsvoorbereidende opdrachten altijd aangevuld met dit fundamenteel onderzoek, o.a. gefinancierd door beurzen van het toenmalige 'Fonds voor Kollektief Wetenschappelijk Onderzoek'.
Aangezien Mens en Ruimte de activiteiten voor streekstudies en gewestplannen als een tijdelijke activiteit beschouwde (een taak waarvan de opvolging binnen de administratie zou worden overgenomen), werd al van eind jaren 1960 werk gemaakt van internationale contacten en opdrachten voor studies op Europees niveau en buiten Europa. Zo kwam er ook M+R Philippines Foundation inc. voor werk op de Filippijnen (1970) en een afdeling in Saoedi-Arabië (1970). Studies werden ook uitgevoerd voor Indonesië, Mauretanië, Marokko, Zaïre en het Midden- en Verre Oosten. De internationale activiteit in (vnl.) ontwikkelingslanden werd in 1975 ondergebracht in een aparte vzw: M+R International.
Mens en Ruimte werkte aan vijf gewestplannen: Halle-Vilvoorde, Leuven-Tienen, Landen, Turnhout, Mechelen, en was betrokken bij de voorbereiding van de gewestplannen Antwerpen, Sint-Niklaas-Lokeren, Herentals-Mol en Dendermonde.

In 1995 werd de studiegroep Mens en Ruimte overgenomen door Groep Planning. Het archief van Mens en Ruimte is een onderdeel van het archief van Groep Planning, dat bij CIVA bewaard wordt.